Do wczesnych zmian zalicza się te, które wykształcają się w ciągu pierwszych 12 godzin. Dlatego też przepisy regulują, iż sekcję zwłok można przeprowadzić dopiero po upływie 12 godzin od stwierdzenia śmierci klinicznej.
Do wczesnych znamion śmierci zaliczymy:
- bladość zwłok;
- wysychanie pośmiertne;
-oziębienie;
- plamy opadowe;
- stężenie pośmiertne.
Bladość pośmiertna:
Cecha ta może wystąpić również przy znacznym spadku ciśnienia krwi lub niedokrwistości, więc nie jest cechą uważaną za zbyt charakterystyczną. Pojawia się na skutek zatrzymania przepływu krwi i jej opadania do najniżej położonych części ciała. Ciało ma bardzo charakterystyczny „szarawy” lub „woskowy” odcień. Jednak w niektórych przypadkach (np. zatruciu tlenkiem węgla) ciało ma wciąż wyraźne, różowe zabarwienie
Wysychanie:
Najkrócej mówiąc jest to postępująca utrata wody z organizmu. Najszybciej wysycha rogówka, wargi przybierają zabarwienie brunatne i pojawia się pergaminowe stwardnienie tkanek.
Oziębienie:
W wyniku ustania procesów przemiany materii ciało stygnie. Ubrane ciało osoby szczupłej budowy ochładza się średnio około 1.8 C na godzinę. Pamiętać trzeba też o uwzględnieniu takich czynników jak temperatura otoczenia, grubość tkanki tłuszczowej, itp. Patolodzy stworzyli szereg tabel ochładzania w zależności od temperatury.
Plamy opadowe:
Plamy opadowe mogą pojawić się już po 20 min. od chwili zgonu w postaci sinowiśniowych (rzadziej żywoczerwonych) zabarwień powłok ciała. Tworzą się one na skutek ustania akcji serca i opadania krwi pod wpływem grawitacji do najniżej położonych części ciała. Bywa, że osoby znajdujące ofiarę omyłkowo biorą palmy opadowe za siniaki i uznają że dana osoba została ciężko pobita. Na podstawie wyglądu niektórych plam można wnioskować o przyczynie śmierci, i tak np. ciemnoniebieskie lub granatowofioletowe pojawiają się w przypadku gwałtownego uduszenia, a malinowe – przy zatruciu tlenkiem węgla.
Stężenie pośmiertne:
W wyniku zmniejszenia między innymi ATP w mięśniach następuje skrócenie i usztywnienie mięśni. Najczęściej najszybciej tężeją mięśnie najbardziej czynne za życia, czyli np. mięśnie żuchwy lub palców. Wyraz twarzy ulega całkowitemu zatarciu i pojawiają się ostre rysy. Bardzo rzadko w ekstremalnych warunkach stężenie pojawia się bezpośrednio po zgonie, i tak np. w 1854 roku na Krymie zabity żołnierz podobno utrzymał się w końskim siodle.
Późne zmiany pośmiertne
Zaliczamy do nich zmiany powodujące trwałe przekształcenie zwłok, takie jak:
- gnicie;
- strupieszczenie (mumifikacja);
- zeszkieletowanie;
- przeobrażenie tłuszczowo-woskowe;
- przemiany torfowe.
Przemiany torfowe
Jak sama nazwa wskazuje przemiana zachodzi w środowisku torfowym i polega na wygarbowaniu skóry i demineralizacji tkanki kostnej (kości i zęby stają się „gumowate”, elastyczne).
W bagnach występują tez czasem tzw. kwasy humusowe (huminowe) - mogą one powodować uwalnianie soli wapiennej ze szkieletu zmarłego.
Przeobrażenie tłuszczowo-włoskowe
Przemiana zachodzi w środowisku wybitnie wilgotnym i polega na przekształceniu się tkanki tłuszczowej w tzw. tłuszczowłosk – szarobiałej masy złożonej z kwasów tłuszczowych z domieszką mydeł wapniowych i magnezowych. Jeśli tłuszczowłosk przedostanie się na zewnątrz organizmu szybko wysycha i staje się kruchy, przez co zwłoki wyglądają czasem jak posypane wapnem. Podczas tego przeobrażenia ciało zostaje dość dobrze zachowane, tak że czasem można rozpoznać rany kłute, bruzdę wisielczą itp.
Ustalenie czasu zgonu jest niezwykle ważne z tego prostego powodu, iż np. pozwala na ustalenie i zweryfikowanie alibi oskarżonego. Niestety, ciągle najlepszą metodą ustalenia czasu zgonu jest znalezienie zegarka ofiary, który zatrzymał się po przestrzeleniu pociskiem. Dlatego najczęściej bada się szereg wczesnych lub późnych cech pośmiertnych i na bazie wiedzy o czasie ich występowania ustala domniemany czas zgonu.
Autoliza: samoistny rozkład tkanek lub komórek pod wpływem własnych enzymów, następujący po śmierci klinicznej.
Strupieszczenie: naturalny proces pośmiertny o charakterze utrwalającym, zachodzący w zwłokach pozostających w środowisku suchym i przewiewnym, w stosunkowo wysokiej temperaturze otoczenia, polegający na szybkiej i znacznej utracie wody z powłok skórnych i narządów wewnętrznych.
Przeobrażenie tłuszczowo-włoskowe: pośmiertny proces utrwalający, zachodzący w środowisku wybitnie wilgotnym, polegający na przemianie tkanki tłuszczowej w masy tłuszczowo-włoskowe, złożone z uwodornionych kwasów tłuszczowych z domieszką mydeł wapniowych i magnezowych.
Plamy opadowe: zabarwienie powłok ciała pojawiające się w następstwie ustania czynności serca i opadania krwi do sieci naczyń żylnych włosowatych najniżej położonych części ciała.
Stężenie pośmiertne: skrócenie i usztywnienie mięśni w wyniku pośmiertnych przemian, m. in. zmniejszenia zawartości ATP w mięśniach.
Przemiany torfowe: przeobrażenia, do których dochodzi w zwłokach przebywających w głębokich rowach torfowych, bagnach itp. Charakterystyczne jest wygarbowanie powłok skórnych oraz demineralizacja tkanki kostnej.
Stężenie kataleptyczne - jest to stężenie które wystąpiło natychmiast po śmierci. Gwałtowny początek stężenia mogą wywołać takie czynniki jak: gwałtowny lub ciężki wysiłek fizyczny, ciężkie drgawki lub podwyższona temperatura ciała.
DiMaio podają w swojej publikacji przykład, kiedy to mężczyzna gonił żonę z brzytwą w ręce. Kobieta w pewnym momencie obróciła się i zastrzeliła go. Przybyli funkcjonariusze znaleźli denata w pozycji klęczącej z brzytwą zaciśniętą w ręce i prawym ramieniem uniesionym ku górze.
Najprostszym wzorem na czas, jaki upłynął od chwili zgonu jest :
czas = 37 oC - temperatura w odbytnicy O(oC) + 3
No tak - ale przy założeniu że w chwili zgonu denat miał temperaturę "średnią normalną" czyli 37oC. A tego nikt nie może zagwarantować.
Określanie ilości potasu. Określanie ilości potasu w ciele szklistym oka jest jedną z wiarygodniejszych metod ustalania czasu zgonu. Wraz z upływem czasu od chwili zgonu stężenie potasu zwiększa się. Na zmienność wzrostu stężenia potasu wpływa głównie tempo rozkładu.
Cytometria przepływowa. Cytometria przepływowa jest jedną z najnowszych technik stwierdzania czasu zgonu. Metoda polega na badaniu stopnia rozkładu DNA w tkankach pobranych z ciała. Stopień ten porównuje się z wynikami z tkanek osób, których czas zgonu jest znany.
Artykuł pochodzi ze strony zewcthulhu.innyswiat.pl